Schieten de tranen u ook in de ogen bij het zien van deze kapotte kas op de foto? Kas aan scherven, gewassen stuk. Het lijkt me een grote angst van iedere tuinder: hagelbuien. Het weer is van alle tijden, en ook in ons land zullen buien steeds extremer gaan worden. Tijd voor een oud octrooi uit de tuinbouw.
Alles verwoestende hagelstorm
Op 19 juni 1925 trok één van de ergste hagelstormen over het plaatsje Lafayette in Louisiana. De hagelstorm duurde ongeveer 20 minuten en er waren zelfs vele hagelstenen bij die zo groot waren als basketballen! Bijna geen huis was niet beschadigd. De grootste schade werd geleden door een tuinder. Zijn kas was volledig verwoest en alle bloemen en planten daarin waren kapot geslagen. De verzekering vergoedde slechts een deel van de schade. Enig idee van de kracht van de storm moge blijken uit het feit dat op meerdere plaatsen in de stad, hagelstenen dwars door de daken heen gingen, en vervolgens ook nog dwars door het pleisterwerk van het plafond, om tot slot op de vloer te kletteren.
De 'Greenhouse Protector'
Een paar jaar daarna kwam Robert De Zonia met een oplossing om herhaling te voorkomen. Zie US-1.682.005. Hij ontwikkelde een bedienbare metaalgaas-uitrolconstructie die bovenop een kas kon worden geplaatst. Hierbij voorzag hij in een draagconstructie die op een verhoogde positie bovenop een kasnok 2 kon worden geplaatst. Verder waren geleidingsrails 3 voorzien waardoorheen geleidingswieltjes 23 schuin naar beneden konden worden getrokken. De wieltjes 23 bevonden zich aan uiteinden van flexibele metalen armen 12, die op hun beurt bevestigd waren aan de opgerolde stroken metaalgaas 11. De aandrijving omvatte een tandwielmechanisme 10, een ketting 21, en een zwengel 19. Zo kon in geval van hageldreiging het metaalgaas snel en eenvoudig uit worden gerold om de hagelstenen af te vangen. De speling tussen het metaalgaas en de kas was zodanig dat ventilatieramen in een open stand konden blijven staan.
Extremer weer maakt het octrooi actueel
Een kleine 100 jaar later is het probleem van hagelschade opnieuw actueel. Door klimaatverandering is de kans gestegen dat ook Nederland vaker getroffen gaat worden door flinke hagelbuien. Om daar op in te spelen is het dus helemaal geen gek idee om te innoveren op het voorkomen van hagelschade.
Daarnaast zijn kassen tegenwoordig vele malen groter en kan de schade ook vele malen groter zijn. Een kas heeft al snel tienduizenden ramen. Dikker of gewapend glas, of taaier kunststof is niet direct een oplossing. Deze laten minder licht door. En 1 procent minder licht is al snel 1 procent minder productie. Gehard gelaagd glas met kunststof tussenlagen is al snel twee keer zo duur als normaal tuinbouwglas.
De ontwikkeling gaan gestaag door en er bestaat zelfs al een hagelkanon waarmee nieuwe innovatieve glassoorten uitgebreid getest kunnen worden.
Toekomstige bescherming
Terug naar het innovatieve scherm van Robert de Zonia. Zijn uitvinding van een zwaar scherm van metaalgaas zullen we in 2023 niet meer zo snel gebruiken. Het laat het wel zien dat de strijd tegen het weer ook toen al een uitdaging was voor tuinders en dat de zoektocht naar bescherming blijft evolueren. Ik kijk uit naar wat er nog meer komen gaat!