Het unitair octrooi: wat betekent dit voor de hightechsector? | EP&C
2023 is een belangrijk jaar als het gaat om octrooien. Zeker ook voor octrooien binnen high tech sector, die veel startups of juist grotere ondernemingen kent. Per 1 juni 2023 ging namelijk het unitair octrooi en het Unitary Patent Court (UPC) van start. In dit blog leg ik je uit wat er verandert en welke acties dat van u vraagt als u patenthouder bent.
De wijzigingen uitgelegd – het unitair octrooi
Er komen dit jaar twee belangrijke wijzigingen, die met elkaar samenhangen. Het eerste is de komst van het unitair octrooi. Het tweede is de oprichting van het Unitary Patent Court. We starten met het unitair octrooi.
In het huidige systeem verleent het Europan Patent Office (EPO) een octrooi. Vervolgens kun je kiezen in welke deelnemende Europese landen je jouw octrooi gaat valideren. Oftewel; in welke landen je bescherming van jouw innovatie wilt. In die verschillende landen betaal je fees en vaak ook nog kosten voor vertalingen van bijvoorbeeld de claims in jouw octrooi.
Met het unitair octrooi blijft het aanvragen van een octrooi hetzelfde, maar op het moment dat het octrooi wordt verleend, kun je straks kiezen voor een unitair octrooi. Hiermee krijg je met één formaliteit en met één fee bescherming in alle 17 landen die zijn aangesloten bij het unitair octrooiverdrag. Kortom: een relatief goedkopere bescherming in een groter gebied.
De wijzigingen uitgelegd – het Unitary Patent Court
Met de komst van het unitair octrooi start ook het Unitary Patent Court. Wanneer je vermoedt dat iemand inbreuk maakt op jouw octrooi of wanneer iemand anders vindt dat je dat doet, dan ga je nu nog naar de nationale rechtbank. Wordt er dus inbreuk gemaakt in Duitsland, dan moet je naar de Duitse rechter, wordt er inbreuk gemaakt in Frankrijk dan moet je naar de – je raadt het al – Franse rechter. Dit is een complex en duur systeem. De rechters in de verschillende landen kunnen zelfs tot verschillende oordelen komen.
Daar kwam per juni 2023 verandering in. Er komt een centrale rechtbank, de Unitary Patent Court (UPC). Deze is bevoegd om te oordelen over inbreuk en geldigheid in het hele gebied waar het octrooi geldt. Voor octrooien die onder het huidige systeem zijn verleend, kies je er als patenthouder overigens zelf voor of je wel of niet aansluit bij het UPC. Lees ook mijn tip hierover.
De voordelen van het unitair octrooi en het UPC
Deze wijzigingen hebben grote voordelen voor zowel startups als grotere bedrijven in de hightechindustrie. Inbreuk is goedkoper om aan te vechten, omdat het bij één instantie – het UPC – kan. Je hebt dus meer slagkracht en pakt inbreukmakers aan in het hele gebied.
De hightechindustrie kent veel startups. Hun budget is vaak beperkt, maar toch willen ze graag een octrooi. Dit vermeerdert de waarde van het bedrijf. Het maakt hen interessanter voor investeerders. Ook is ‘patent pending’ een belangrijke marketingtool.
Grotere bedrijven in de hightech hebben vaak de hele wereld als afzetmarkt. Nu het in Europa goedkoper gaat worden om innovaties te beschermen, is het voor deze bedrijven interessant om een groot deel van hun budget aan Europa te besteden. Je kunt hier namelijk met minder geld in meer landen beschermen.
Ieder voordeel…
Er zitten twee kanten aan iedere medaille. Alle voordelen die je hebt van het unitair octrooi en het UPC heeft jouw concurrentie namelijk ook. Ook zij krijgen via het unitair octrooi makkelijker rechten in meer landen in Europa en ook voor hen is het makkelijker om deze te handhaven via het UPC. Het UPC is ook bevoegd om te oordelen over de geldigheid van een octrooi. Als de geldigheid van jouw octrooi bij het UPC wordt aangevochten en je verliest, dan betekent dit dat deze uitspraak voor alle landen vallend onder het UPC geldt.
Voor startups geldt nog extra dat ze zich vooral willen bezig houden met groeien, ontwikkelen en de nieuwe technologie beschermen, en dan kan het unitair octrooi een prettige bijkomstigheid zijn. Maar omdat je door het unitair octrooi makkelijker in het vaarwater van anderen komt, kan het zomaar zijn dat ze veel kostbare tijd moeten steken in het uitzoeken van de rechten van derden.
Door het UPC is het “risicovoller” om inbreuk te plegen. Aandacht aan het recht van anderen is dus onontkoombaar. Ook grotere bedrijven in de hightechsector krijgen hiermee te maken. Ook zij lopen sneller risico op inbreuk van de rechten op concurrenten in Europa. Het is daarom extra belangrijk dat ze concurrenten in de gaten houden, bijvoorbeeld welke octrooien zij aanvragen.
Wat nu? Tips voor patenthouders
Wat betekent dit voor u als patenthouder? Een paar tips op een rij.
- Onderzoek wat jouw concurrentie doet. Wat ontwikkelen ze, waarop vragen ze octrooien aan? Zo weet je waarmee je rekening moet houden en voorkom je inbreuk. Doe bijvoorbeeld een databasesearch in Google Patents of Espacenet.
- Bespreek met jouw octrooigemachtigde wat de veranderingen betekenen voor het octrooiportefeuille en of een aanpassing van de strategie nodig is.
- Bedenk – in overleg met jouw octrooigemachtigde – of je wilt aansluiten bij het UPC. Als je dit niet wilt, dan moet je de ‘opt-out’ namelijk doorgeven. Je kunt dit later nog aanpassen. Geef je geen keuze door, dan sluit je automatisch aan.

Over de schrijver
Ik heb elektrotechniek gestudeerd aan de Technische Universiteit Delft en werk sinds 2000 als octrooigemachtigde bij EP&C. Daarvoor was ik werkzaam als ontwerpingenieur in de defensie- en...
Lees meer over Holger >