In Nederland kun je zelf octrooi op een vinding aanvragen, het is niet verplicht om dat via een octrooibureau te doen. Je kunt het octrooi krijgen terwijl de aanvraag niet optimaal is opgesteld. Het is echter de vraag of dat de kosten van een eigen octrooiaanvraag waard is. De Britten noemen dat penny wise, pound foolish. Inschakelen van een octrooigemachtigde blijkt uiteindelijk meestal toch voordeliger.
De weg naar octrooi heeft veel valkuilen
Dat komt door de vele valkuilen bij het zelf opstellen van een octrooiaanvraag. Een veel voorkomende is te veel kenmerken vermelden in de claim. De claim bepaalt de bescherming die je krijgt en het is van belang daarin zo min elementen te benoemen. Zet je er toch te veel in dan kan een concurrent daar een variatie op maken en zo onder jouw octrooi uitkomen. Stel, je wilt een octrooi op een elektrische fiets met een verbeterde motor en je vermeldt in je claim dat die fiets ook nog een bagagedrager heeft. Iemand die een fiets maakt met jouw verbeterde motor, maar zonder bagagedrager, komt daar dan mee weg. De claim hoeft uitsluitend aan te geven hoe jouw vinding het verschil maakt waardoor deze beter is ten opzichte van wat er al bestaat.
De procedure is onverbiddelijk
De claim kan ook te weinig informatie bevatten en de essentiële kenmerken van de vinding onvermeld laten. Een claim voor een energiezuinige vinding moet wel de kenmerken bevatten die de vinding energiezuinig maken. Zonder die uitleg is het niet duidelijk waarvoor je bescherming claimt. Als het essentiële element ontbreekt kun je je octrooi erop verliezen of krijg je het überhaupt niet. Dat laat de weg vrij voor de concurrent om je vinding ongestraft na te maken. Achteraf repareren of aanvullen van de tekst op dat onderdeel heeft geen zin. Staat het er niet in, dan mag je het ook niet verbeteren en is je aanvraag niets waard. De procedure is wat dat betreft onverbiddelijk en er is geen weg terug.
Uitzondering op de regel werkt evenmin
De octrooiaanvraag moet dus in één keer goed zijn. Dat is een regel en dus zijn er uitzonderingen op. Als je zelf een eerste opzet indient en die blijkt relevant te zijn, dan kun je prioriteit claimen en een octrooigemachtigde alsnog de correcte tekst op laten stellen. Deze tweede aanvraag borduurt dan voort op de eerste. Het grote gevaar hiervan is dat je jouw product in de tussentijd op de markt brengt. Je maakt je vinding daarmee openbaar en dat haalt de patenteerbaarheid van je tweede aanvraag onderuit. Dit is dus geen goede strategie.
De gemiddelde vakman moet het begrijpen
Een andere valkuil is de zogenoemde nawerkbaarheid. Een voorwaarde is dat de gemiddelde vakman jouw vinding na moet kunnen maken. Is de omschrijving echter onduidelijk voor de gemiddelde vakman, dan heb je geen recht op octrooi. Ook in dit geval is repareren van de tekst achteraf niet mogelijk.
Een uitzonderingspositie mag wat kosten
Een octrooi geeft je een monopoliepositie in een markt waarin je normaalgesproken moet concurreren met andere partijen. Het is dus beslist te overwegen om een octrooigemachtigde een aanvraag op te laten stellen die meteen goed is. En ja, dat kost geld. Daar staat de wetenschap tegenover dat vervolgens niemand jouw vinding na mag maken, gedurende twintig jaar in een open en vrije markt. Zo’n uitzonderingspositie is ook wat waard.
Meer weten over het aanvragen van een octrooi? Neem gerust contact met mij op.
