patent aanvragen

Een patent aanvragen is niet moeilijk, maar er is wel een aantal zaken die u moet weten voordat u eraan begint. Op deze pagina leest u alles over de patentaanvraag, zoals de kosten die u maakt en de stappen die u neemt in de octrooi procedure.

Inhoud

Wat is een patent?

Een patent is het wettelijke bewijs voor de exclusieve rechten op een uitvinding. Die exclusieve rechten bieden de uitvinder de mogelijkheid om namakers juridisch aan te pakken.

U kunt een patent verkrijgen op een uitvinding die een technische oplossing biedt voor een probleem. Bent u op zoek naar de definitie of betekenis van patent of octrooi? Bezoek dan de pagina ‘Betekenis patent & octrooi’.

verschil tussen patent en octrooi

Wat het verschil is tussen patent en octrooi is één van de meestgestelde vragen. In Nederland is er taalkundig en inhoudelijk geen verschil. Het zijn synoniemen. Patent is eigenlijk gewoon het Engelse woord voor octrooi. Omdat het octrooirecht van land tot land verschilt, is de bescherming van een patent in andere landen echter wel anders dan dat van een octrooi in Nederland. Je leest er meer over in ons blog: Het echte verschil tussen octrooi en patent.

Waarom patent aanvragen?

Het aanvragen van een octrooi of patent biedt veel voordelen:

• Een patent biedt het exclusieve recht om maximaal twintig jaar een product of werkwijze commercieel in te zetten. Het creëert een tijdelijk monopolie.
• Een patent verhoogt de waarde van uw bedrijf. Dit is bijvoorbeeld interessant bij een overname of bij de zoektocht naar een investeerder.
• Een patent is handelswaar.
  U kunt het intellectuele eigendomsrecht verkopen aan een andere partij, of licenties uitgeven van uw patent. Hiermee geeft u die partij, tegen betaling, toestemming om uw vinding commercieel te gebruiken.
• Een patent is inzetbaar als marketingtool.
  Door een patent te benoemen in een marketingcampagne, laat u zien dat het om een innovatief product gaat. Consumenten zijn hierdoor eerder geneigd om het product te kopen tegen een hogere prijs.
• Met een patent kunt u belastingvoordeel behalen, door gebruik te maken van de Innovatiebox. Dit is een fiscale stimuleringsmaatregel van de overheid.

U leest er meer over in het E-Book ‘De meerwaarde van een octrooi’.

waar kunt u een patent op aanvragen?

U kunt een patent aanvragen op een uitvinding die een technische oplossing biedt voor een probleem. Dat betekent dat veel producten voor een patent in aanmerking komen. Iedereen gebruikt dan ook dagelijks gepatenteerde producten. Denk aan uw mobiele telefoon, uw elektrische tandenborstel of de techniek in uw auto. Maar octrooien beperken zich niet alleen tot producten. Ook een werkwijze of een werkzame stof kan een technisch probleem oplossen en kan dus gepatenteerd worden.

Dus, waar kunt u een patent op aanvragen?  

• Een product – bijvoorbeeld een fietszadel
• Een werkwijze – bijvoorbeeld de manier waarop signalen worden doorgegeven in een mobiele telefoon
• Een stof – bijvoorbeeld een geneesmiddel
• Een gebruik – bijvoorbeeld als stof X wordt gebruikt als vlekkenverwijderaar, maar ook effectief blijkt bij de verdelging van de eikenprocessierups. Dan kunt u dit ‘gebruik’ patenteren.

Maar niet alles is zomaar te patenteren. Als u een patent wilt aanvragen op een idee, moet uw idee aan een aantal voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden vindt u hier terug.

bescherming van software

Het is vaak onduidelijk of u software kunt beschermen met een patent. Als de software een technische oplossing is voor een technisch probleem, dan kunt u een patent aanvragen. Wanneer en of dit zo is, is een ‘grijs gebied’. Onze software-expert Holger Seitz kan u adviseren of uw specifieke vinding op dit gebied beschermd kan worden met een patent.

wanneer is het aanvragen van een patent onmogelijk?

Patent op een naam

U kunt niet op alles een patent aanvragen. Een patent aanvragen op een naam, is bijvoorbeeld niet mogelijk. Hiervoor zijn er andere vormen van bescherming, zoals het merkrecht of handelsnaambescherming. U leest hier meer over andere beschermingsvormen in onze infographic Intellectueel eigendomsrecht.

Patent op een app

Ook krijgen wij vaak de vraag of u een patent kunt aanvragen op een app. Dit is alleen mogelijk als de app een technische oplossing is voor een probleem. Bijvoorbeeld als u met een app de zonnepanelen op het dak kunt bedienen

Verder kunt u geen patent aanvragen op:

• Een logo
• Een schrijfwijze
• Kleurcombinatie
• Programmeercode van software
• Design van een gebruiksvoorwerp, bijvoorbeeld kleding
• De naam van een onderneming
• Kunst
• Boeken of publicaties

Er zijn andere mogelijkheden om bovengenoemde punten te beschermen. Deze staan in de brochure ‘Beschermingsvormen voor innovaties’ beschreven. Wilt u bijvoorbeeld het design van een gebruiksvoorwerp beschermen dan kunt u gebruik maken van het modelrecht.

kosten patent aanvragen Nederlands octrooi

Het aanvragen van een patent is een investering die zich pas later uitbetaalt. Door slim gebruik te maken van de verschillende procedures (bijvoorbeeld de PCT-route) kunt u de kosten over een langere periode uitsmeren. Toch zijn er een aantal kostenposten waar u niet omheen kunt.

De kosten voor het aanvragen van een Nederlands patent is opgebouwd uit de volgende onderdelen:

De exacte kosten voor het aanvragen van een patent zijn afhankelijk van een aantal factoren, zoals:

• het doel van het octrooi
• de complexiteit van de innovatie; een innovatie in de Life Sciences of Chemie is vaak complexer dan een innovatie in de werktuigbouwkunde
• het aantal varianten waarin uw vinding kan voorkomen

Na een kosteloze kennismaking maken wij graag een inschatting van de kosten voor uw specifieke situatie. In dit artikel leest u meer over de opbouw van de kosten van het aanvragen van een octrooi. 

Instandhoudingstaksen voor Nederland

Als uw patent verleend is, kunt u er de vruchten van gaan plukken. Om dit de volle twintig jaar te kunnen blijven doen, moet u instandhoudingstaks betalen. Dit is een jaarlijks bedrag dat gedurende de looptijd steeds hoger wordt. Als u niet betaalt, verloopt uw octrooi en kan iedereen uw uitvinding vrijelijk namaken.

* een patent wordt in principe voor maximaal 20 jaar verleend. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel.

Kosten patent aanvraag Europees octrooi

De kosten voor het aanvragen van een Europese octrooiaanvraag zijn opgebouwd uit de volgende componenten:

* Als u vanuit een Nederlands octrooi een Europees octrooi aanvraagt, dan vervallen de kosten (€1.635,-) van het nieuwheidsrapport.

kosten PCT-aanvraag

De PCT-route is een mogelijkheid om internationale bescherming voor uw vinding te krijgen. De kosten van een PCT-aanvraag zijn als volgt opgebouwd:

In de praktijk starten wij vaak met een Nederlands octrooi om hierna een PCT-aanvraag in te dienen. Dit heeft verschillende voordelen. Uw octrooigemachtigde licht dit graag toe.

wanneer kiest u voor het aanvragen van een nederlands octrooi?

1. Als u snel wilt beschikken over een octrooi.
   Het aanvragen van een Nederlands Octrooi kan binnen 18 maanden voltooid zijn. Hiermee krijgt u een prioriteitsdatum die u kunt inzetten bij het beschermen van uw innovatie buiten Nederland. Een Nederlands Octrooi is een mooie opstap om internationale bescherming voor uw uitvinding te verkrijgen, bijvoorbeeld via de PCT-route.
2. Als u tegen relatief lage kosten een nieuwheidsrapport wil laten uitvoeren.
   Dit rapport verschaft u informatie over de sterkte van het patent.
3. Als u gebruik wilt maken van de Innovatiebox.

Een Nederlands octrooi biedt nog meer voordelen. Lees ze in dit blog.

Wanneer kiest u voor het aanvragen van een Europees Octrooi?

1. Als u heel duidelijk voor ogen heeft waar uw markten binnen Europa liggen.

Hoe de procedure van de verlening van een Europees Octrooi eruitziet, leest u hier.

Wanneer kiest u voor een PCT-aanvraag?

1. Als u tijd nodig heeft om de markt te verkennen en commerciële kansen in kaart te brengen.
2. Als u de (grote) kosten van IE-bescherming naar een later moment wil verschuiven.
3. Als u tijd nodig heeft om investeerders te zoeken.

U leest hier meer over in het blog 'Voordelen van de NL PCT-route'

Kosten besparen door investeren in goede basis

Bij EP&C adviseren wij niet te bezuinigen op het schrijven van een octrooiaanvraag. Door aandacht te besteden aan het fundament, staat de octrooiaanvraag als een huis en verloopt de verleningsprocedure soepeler. Daarmee vallen de uiteindelijke kosten lager uit.

Van deze investering heeft u in de toekomst profijt. Een octrooi moet immers twintig jaar meegaan. Dit betekent dat deze nauw moet aansluiten bij uw doel en uw bedrijfsstrategie, en moet kunnen anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.

Waar u wel op kunt besparen, vindt u terug in dit blog.

Voorwaarden voor het aanvragen van een patent

Allereerst zijn er drie voorwaarden waaraan een uitvinding moet voldoen bij het aanvragen van een patent:

1. Nieuwheid
2. Inventiviteit
3. Industriële toepasbaarheid

Nieuwheid

Een uitvinding moet nieuw zijn. Dat betekent dat de uitvinding – tot aan de indieningsdatum van uw octrooiaanvraag – nergens ter wereld bij het publiek bekend mag zijn. Deze nieuwheidseis is strikt en gaat heel ver, al zijn er enkele uitzonderingen. Daar vertelt uw octrooigemachtigde graag meer over.

Inventiviteit

Één van de andere eisen voor een octrooi is dat de vinding inventief moet zijn. Dit houdt in dat de vinding niet voor de hand ligt voor een niet-creatieve ingewijde in de betreffende technologie. In de praktijk zien we dat techneuten deze eis vaak te letterlijk nemen. Wat voor hen misschien ‘voor-de-hand-liggend’ is, is voor de gemiddelde vakman zeker wel inventief.

Industriële toepasbaarheid

U kunt een patent aanvragen op een technische oplossing voor een probleem. De vinding moet op een industriële wijze te produceren zijn om in aanmerking te komen voor een octrooi.

De octrooiaanvraag

Een octrooiaanvraag is een document met een vaste indeling.

1. Omschrijving van de meest nabije stand van de techniek.
2. De presentatie van uw uitvinding.
3. Een presentatie van de uitvinding aan de hand van figuren.
4. De conclusie: een puntsgewijze beschrijving van de uitvinding.

Een octrooiaanvraag is een tekst die moet voldoen aan wettelijke regels. Het is dan ook geen makkelijk te lezen tekst. Dit artikel geeft u handvatten hoe u een octrooitekst het beste kunt lezen.

Voorbeeld octrooiaanvraag

Bekijk dit octrooi voorbeeld in Espacenet

Hoe patent aanvragen?

De procedure om een patent aan te vragen bestaat uit zeven stappen:

1. Beoordeling haalbaarheid en return on investment 
2. Opstellen van de octrooiaanvraag
3. Indienen van de octrooiaanvraag
4. Ontvangst patent onderzoek: nieuwheidsrapport 
5. Patent controleren: Go or no go
6. Verlening en publicatie van het patent
7. Instandhouding van het patent

Leestip: E-book Alles over patent aanvragen

1. Beoordeling haalbaarheid en ROI

De eerste stap op weg naar een patent aanvragen voor uw uitvinding is nog één keer pas op de plaats maken. Een octrooi aanvragen vergt behoorlijk wat tijd, energie en geld. Heeft u inzicht in de return on investment (ROI)? Dat wil zeggen: hoe ligt de verhouding tussen de opbrengsten en de investeringen?

En is het aanvragen van een octrooi de beste keuze? Kortom: sta goed stil bij de keuze voor een octrooi of een patent. Soms zijn er slimmere manieren om uw innovatie te beschermen. 

2. Opstellen van de octrooiaanvraag

Het is belangrijk om de octrooiaanvraag op te stellen conform de gestelde regels. Een patentaanvraag moet voldoen aan de eisen van:

1. Duidelijkheid
2. Nawerkbaarheid

Duidelijkheid

Een belangrijk criterium voor een goede octrooiaanvraag is duidelijkheid. De aanvraag moet exact beschrijven wat er wordt beschermd. Vage termen als ‘het product bestaat voor bijna 100% uit materiaal x’ houden geen stand als het onverhoopt tot een rechtszaak komt. De tegenpartij maakt daar 100% gehakt van. 

Nawerkbaarheid

Een minstens zo belangrijke eis aan een goede patentaanvraag is nawerkbaarheid. Dit betekent dat de uitvinding zo omschreven moet zijn, dat een vakman de vinding kan reproduceren.

Opstellen door een vakman

De kunst van een goede octrooiaanvraag is om genoeg informatie te noteren om te voldoen aan de eis van nawerkbaarheid, maar net niet alle details prijs te geven. Dan maakt u de concurrent niet onnodig wijzer.

3. Indienen van de octrooiaanvraag

Na het opstellen van de octrooiaanvraag volgt de indiening ervan bij de octrooiverlenende instantie in Nederland, het Octrooicentrum Nederland (OCNL).

Indiening

De octrooigemachtigde verzorgt de feitelijke indiening. Hiervoor moet een indieningsfee worden betaald. Tegelijkertijd wordt een verzoek voor een nieuwheidsonderzoek ingediend. Dat kan naar keuze een nationaal of een internationaal onderzoek zijn. Het OCNL voert het nationale onderzoek uit, de European Patent Office (EPO) voert het internationale onderzoek uit. In de basis zijn de onderzoeken gelijk, hoewel het onderzoek door het EPO duurder is. Het onderzoek van het EPO geeft echter meer inzicht in de sterkte van uw octrooiaanvraag. Wilt u in de toekomst ook een patent aanvragen buiten Nederland? Dan is een internationaal onderzoek meestal een betere keuze.

Beoordeling

Na indiening van uw patentaanvraag beoordeelt het OCNL deze op vorm. Na ongeveer twee maanden ontvangt de indiener bericht of er vormgebreken zijn geconstateerd. Als uw aanvraag is ingediend door een gerenommeerd octrooibureau, worden er zelden vormgebreken geconstateerd.

4. Ontvangst patent onderzoek: nieuwheidsrapport

U ontvangt ongeveer negen maanden na het indienen van uw patentaanvraag het nieuwheidsrapport van het OCNL of het EPO. Dit rapport beschrijft hoe de examiner, op basis van literatuuronderzoek, uw kansen op een octrooi inschat. Daarbij gaat het om nieuwheid, inventiviteit en industriële toepasbaarheidvan uw uitvinding. Onze brochure Leeswijzer voor uw nieuwheidsrapport helpt u bij het lezen van dit document.

Een negatief oordeel is overigens niet per definitie een probleem. Vaak heeft de octrooigemachtigde ervoor gekozen om de claims ruim op te stellen. Dit om een zo breed mogelijke bescherming te verkrijgen. De octrooiaanvraag is in deze fase nog aan te passen. De claims die niet nieuw of inventief zijn, kunnen nog worden gewijzigd.

5. Patent controleren: Go or no go

Dit is een belangrijk moment in de procedure van het patent aanvragen. Op basis van uw nieuwheidsrapport schat u samen met uw octrooigemachtigde de kansen in op het verkrijgen van een waardevol octrooi. U bepaalt samen wat de vervolgstap is. Er zijn drie opties:

a. de octrooiaanvraag doorzetten

Het nieuwheidsrapport heeft geen informatie opgeleverd die vraagt om aanpassing van de octrooiaanvraag. U hoeft geen actie te ondernemen; de verleningsprocedure loopt vanzelf door en uw octrooi wordt binnenkort verleend.

b. de octrooiaanvraag aanpassen

Het nieuwheidsrapport is niet louter positief, maar met een aantal aanpassingen in de tekst kunt u deze bezwaren ondervangen.

U kunt de claims van de octrooiaanvraag aanpassen. Maar houd er wel rekening mee dat deze wijzigingen in sommige gevallen de latere datum van de aanpassing krijgen. Lees hier meer over in onze White Paper De wereld binnen handbereik met prioriteitsrecht. Omdat we bijna een jaar verder zijn, kan de stand van de techniek inmiddels gewijzigd zijn. Uw octrooigemachtigde kan de haken en ogen toelichten.

c. de octrooiaanvraag intrekken

Tot slot is het op dit moment mogelijk de octrooiaanvraag in te trekken. Dat kan bijvoorbeeld, als uit het nieuwheidsrapport blijkt dat de octrooiaanvraag geen kans van slagen heeft. Of dat de gewenste bescherming toch niet kan worden verkregen. Intrekken kan dan slim zijn. Hierdoor wordt de octrooiaanvraag niet openbaar gemaakt. Zo maakt u uw concurrentie niet wijzer dan nodig.

6.Verlening en publicatie van het patent 

Ongeveer achttien maanden na indiening van de aanvraag wordt uw octrooi gepubliceerd en ingeschreven in het Nederlands Octrooiregister. Vanaf dat moment heeft u een octrooi op naam en is uw octrooi openbaar in te zien. Twee maanden later ontvangt u uw octrooi-oorkonde, het daadwerkelijke, papieren certificaat.

Inbreuk

Vanaf het moment dat het octrooi verleend is, kunt u optreden tegen partijen die hier inbreuk op maken. Als een andere partij inbreuk maakt, terwijl de verleningsprocedure nog niet is afgerond, kunt u aangeven dat u een octrooiaanvraag heeft ingediend (patent pending) en dat u er werk van maakt zodra het octrooi is verleend. In beide gevallen is het raadzaam te overleggen met uw octrooigemachtigde, zodat u inbreukplegers op de juiste manier aanpakt.

Geen octrooipolitie

Er bestaat geen octrooipolitie. Met andere woorden, er zijn geen instanties die controleren of iemand inbreuk maakt op uw octrooi. Het is dus aan uzelf om dit in de gaten te houden en om uw octrooi actief te gebruiken. Lees voor tips de Blog ‘De octrooipolitie is mijn beste vriend, toch?’.

TIP: benut alle oren en ogen van uw organisatie om mogelijk inbreuk op te sporen!

7. Instandhouding van het patent 

Als uw patent verleend is, kunt u er de vruchten van gaan plukken. Om dit de volle twintig jaar te kunnen blijven doen, moet u instandhoudingstaks betalen. Dit is een jaarlijks bedrag dat gedurende de looptijd steeds hoger wordt. Als u niet betaalt, verloopt uw octrooi en kan iedereen uw uitvinding vrijelijk namaken.

Recente artikelen over patenten