Nadat hij eind oktober 2021, de Nederlandse tuinbouwsector bezocht, vereerde de medeoprichter en grote man achter Alibaba, Jack Ma ons land op 2 juli wederom met een bezoek. Dit keer ging hij langs bij de universiteit in Wageningen. Slimme kerel die Ma. Eerst werd hij succesvol met zijn internetbedrijven en nu gaat hij zich richten op landbouw en duurzame voedselproductie in China. Rondom zijn komst vorig jaar meenden sommige media zijn komst negatief te moeten framen. Wat te denken van de krantenkop: ‘Steelt Chinese topman Alibaba geheimen van Westlandse glastuinbouw?’ Deze koppen passen bij de hardnekkige vooroordelen over China als land van copycats dat zich weinig van octrooien aantrekt. Tijd voor een tegengeluid en ontmanteling van twee hardnekkige vooroordelen.
De vooroordelen op een rij
Laten we eerst de beide heersende vooroordelen eens op een rijtje zetten. Daarna leg ik u per vooroordeel uit waarom deze zo snel mogelijk overboord moeten.
- China zou een kopieerland zijn dat zelf niets uitvindt.
- China zou zich niets aantrekken van octrooirecht
Vooroordeel 1: China zou een kopieerland zijn dat zelf niets uitvindt
Het eerste hardnekkige vooroordeel. We verzinnen in het Westen iets slims en in China wordt binnen no-time een niet van echt te onderscheiden kopie geproduceerd. De realiteit is inmiddels anders. China innoveert namelijk zelf in hoog tempo. Steeds meer technologisch hoogwaardige uitvindingen hebben hun oorsprong in China. Er zijn veel Chinese uitvinders, bijvoorbeeld het gebied van internet, telecom, kunstmatige intelligentie en Big Data. Ook op allerlei andere terreinen komen steeds meer uitvindingen uit China.
Octrooierende Chinese bedrijven
Tegelijkertijd neemt het aantal kwalitatieve octrooiaanvragen uit China ook toe. Ze doorgronden het octrooisysteem steeds beter, waardoor hun concurrentiekracht verhevigt. In China worden jaarlijks meer dan 1,5 miljoen (!) Chinese octrooiaanvragen ingediend, waarvan een groot deel afkomstig is van Chinese bedrijven zelf.
Een steeds groter deel hiervan is voor uitvindingen die na inhoudelijke toetsing ook nog eens nieuw en inventief blijken te zijn. Deze worden beloond met een exclusief octrooirecht. In 2021 verleende China bijna 700.000 octrooien, waarvan een groot deel afkomstig is van Chinese bedrijven zelf. Ook in Europa krijgt China voet aan de grond. Inmiddels is het aandeel van octrooiaanvragen door Chinese bedrijven 9% tegenover 3% van Nederlandse bedrijven.
Steeds meer van deze octrooiposities worden ook doorgezet naar Europa. Het aandeel van door Chinese bedrijven ingediende Europese octrooiaanvragen is inmiddels opgelopen tot 7% (ter vergelijking Nederland staat op 4%).
Chinese high tech uitvindingen
Zelf behandel ik ook een deel van deze Chinese uitvindingen, en zie daarbij de meest diverse uitvindingen voorbijkomen. Wat dacht u van onderwerpen als:
- System for multi-bit quantum feedback control • User device based Parkinson disease detection
- Image processing method based on artificial intelligence
- Method and device for generating a neural network model
- Virtual object control method and apparatus
- Lane selection method for target vehicle
Alleen al om dit soort uitvindingen goed te kunnen doorgronden, is veel studie nodig, en gelukkig heb ik een heel team van specialisten die mij daarbij helpen.
Hoog tijd voor een herziening van vooroordeel 1
Tegelijkertijd stijgt ook mijn bewondering en respect voor hoe creatief en out-of-the-box Chinese uitvinders weten te denken op de meest complexe vakgebieden. China is snel aan het transformeren naar een zelf-innoverende natie die daarbij ook nog eens de voordelen en het belang van goede octrooibescherming onderkent.
Vooroordeel 2: China zou zich niets aantrekken van octrooirecht
Het tweede hardnekkige vooroordeel. Je kunt dan wel als Westers bedrijf in China een octrooi hebben, maar China heeft daar toch geen boodschap aan. Het zou weggegooid geld zijn, omdat ze in China de uitvinding toch wel zouden gaan kopiëren en daarbij vervolgens eventuele octrooirechten niet zouden respecteren. Een onterecht stigma. De realiteit is inmiddels anders.
IP-5 samenwerking
De 5 meest toonaangevende octrooiverlenende instanties van de wereld zijn:
- het Amerikaans Octrooibureau (USPTO)
- het Chinees Octrooibureau (CNIPO)
- het Europees Octrooibureau (EPO)
- het Japans Octrooibureau (JPO)
- het Zuid-Koreaans Octrooibureau (KIPO)
Niet voor niets hoort China hierbij. Deze IP-5 werken inmiddels al weer vele jaren met elkaar samen aan harmonisatie, verbetering van kwaliteit, dienstverlening en efficiency op het gebied van octrooibescherming.
Patent Prosecution Highway (PPH)
De IP-5 hebben daarbij ook nog eens een belangrijke octrooisnelweg waarmee de verleningsprocedure bespoedigd kunnen worden. Hierbij maken ze gebruik van elkaars officiële nieuwheidsonderzoek. Dit leidt tot meer uniformiteit in beschermingsomvang, en ook niet onbelangrijk tot besparing van kosten bij octrooihouders en verlaging van werkdruk bij examiners.
Hieronder is te zien hoeveel gebruik er inmiddels in China al wordt gemaakt van deze octrooisnelweg:
Gebleken is bovendien dat dit de verleningsprocedure in China aanzienlijk helpt te verkorten.
Gespecialiseerde rechtbanken
China heeft ook op het gebied van haar octrooirechtspraak grote ontwikkelingen doorgemaakt. Zo zijn er in China 3 gespecialiseerde octrooirechtbanken die inbreukzaken behandelen, te weten in Beijing, Shanghai en Guangzhou. In elk van deze steden ben ik inmiddels geweest!
Bij deze gespecialiseerde octrooirechtbanken zijn vorig jaar meer dan 5000 octrooikwesties aanhangig gemaakt. Slechts 8% daarvan betreft een Westers bedrijf. De meeste geschillen gingen tussen Chinese bedrijven onderling. Het aantal veelal technisch en (octrooi)juridisch geschoolde rechters is dusdanig hoog dat ze circa 80 octrooirechtszaken per rechter per jaar te behandelen hebben.
De meeste van deze geschillen eindigden in een schikking. Van die zaken waarvoor door de rechtbank een uitspraak moest worden gedaan, is uit analyse gebleken dat Westerse bedrijven daarbij zeker niet hoeven te vrezen dat de Chinese wederpartij bevoorrecht zou worden. Daarvoor is het aantal zaken waarbij het Westerse bedrijf wint eenvoudigweg te hoog (tot meer dan 70%).
Eigen ervaring
Zelf heb ik ervaring met een octrooirechtzaak voor een mkb-bedrijf in China. Er kon daarbij niet geschikt worden, dus we moesten tot het bittere einde doorvechten. Het werd een positieve ervaring, waarbij we eenvoudiger, sneller en goedkoper hebben weten te winnen dan ik voor mogelijk had gehouden.
Belangrijkste toen was een inbreukverbod en dat de productiemallen werden vernietigd (het betrof een meervoudig kunststof spuitgietproduct), zodat er in de toekomst niet opeens weer ergens anders inbreuk voor hetzelfde product zou kunnen gaan optreden. Van een serieuze schadevergoeding was toentertijd helaas nog geen sprake. Afgelopen juni 2021 zijn de mogelijkheden daarvoor echter verder verruimd en kan er nu naast gederfde inkomsten ook een aanzienlijke schadevergoeding worden geëist en toegewezen.
Hoog tijd voor een herziening van vooroordeel 2
Het Chinese Octrooibureau doet kwalitatief zeker niet onder voor bijvoorbeeld het Europees Octrooibureau, Ze gaan zeer nauwgezet en professioneel te werk. Daarnaast is het goed mogelijk om in China octrooi-inbreuk aan te pakken. Er wordt door ervaren gespecialiseerde Chinese octrooirechters op inhoud octrooirecht gesproken zonder aanziens des nationaliteit.
Als je daarbij bedenkt dat het om grote aantallen gaat, stijgt mijn bewondering en respect voor hoe snel China dit tot stand heeft weten te brengen. China is niet alleen snel aan het transformeren naar een zelf-innoverende natie, maar biedt Westerse bedrijven daarbij dezelfde rechtszekerheid zoals de innovatieve Chinese bedrijven die ook in het Westen mogen verwachten en krijgen.
Octrooi-beschermingsstrategie anno nu voor China
Natuurlijk is het ook een legitieme keuze om China met uw uitvinding te veroveren zonder daarbij in China octrooi aan te vragen. Dit kan bijvoorbeeld door cruciale kennis daarover zoveel mogelijk geheim proberen te houden. In veel gevallen is geheimhouden echter niet of nauwelijks mogelijk en kan de uitvinding relatief eenvoudig door reverse engineering achterhaald worden.
Octrooibescherming kan in China dan niet achteraf nog geregeld worden. In verband met rechtszekerheid van derden dient dit te worden opgestart, voordat u met de uitvinding in de openbaarheid treedt. Zonder octrooibescherming in China, staat het iedereen vrij om uw uitvinding in China na te maken, produceren, verkopen of gebruiken. Er zal dan volledig op prijs, kwaliteit en dienstverlening geconcurreerd moeten worden.
Het kan dan voorkomen dat u in China plotsklaps geconfronteerd wordt met een exclusief Chinees octrooirecht van een ander voor een soortgelijke uitvinding. Dit is volstrekt legitiem, wanneer u geen octrooi heeft aangevraagd en mits de door de ander geclaimde uitvinding voldoet aan het wereldwijde nieuwheids- en inventiviteitsvereiste. Stelt u zich eens voor: u kunt dan dus in China geen geld meer verdienen aan uw eigen uitvinding.
Beschermingsstrategie 2.0
Veel van mijn cliënten zijn zich inmiddels goed bewust van de kansen en bedreigingen vanuit China op het gebied van octrooibescherming. Door te beginnen met bescherming op de Nederlandse thuismarkt krijgen zij een beeld van de kans op succes met de innovatie. Daarna zetten ze de octrooibescherming vaak door naar andere landen. Op de eerste plaats staat hierbij Europa. De US staat op de tweede plaats. Met stip op nummer drie staat China als meest gekozen land. Dus nog voor landen als Australië, Canada, Japan en Korea.
Dat is niet voor niets, want de Chinese octrooibescherming blijkt ze tegenwoordig geen windeieren te leggen:
- Ze verkrijgen er een exclusief alleenrecht voor de enorme markt die China zelf is mee. Dit exclusieve alleenrecht geldt dan voor zowel het (laten) produceren, bouwen, installeren, verkopen en bedrijfsmatig gebruiken in China zelf.
- Het zorgt ervoor dat anderen hun uitvinding niet in China mogen gaan laten produceren, zelfs niet als dit alleen voor export naar andere landen buiten China zou zijn.
- Het zorgt ervoor dat het een stuk eenvoudiger en veiliger geworden is om met meerdere producenten en/of marktpartijen in China in gesprek te gaan en daarbij kennis over de uitvinding te gaan uitwisselen. Ook na het delen van kennis over hun uitvinding, blijven zij beschikken over het exclusieve octrooirecht in China.
- Het helpt voorkomen dat een ander zelf een exclusief Chinees octrooirecht voor een soortgelijke uitvinding gaat verkrijgen, dat anders zelfs tot een blokkade van de eigen uitvinding zou kunnen gaan leiden.
Drie beschermingsopties voor octrooi in China
De voordelen van een eigen Chinees octrooirecht zijn dusdanig groot, dat ze terdege overwogen dienen te worden.
Weet daarbij dan dat er in China drie opties bestaan om uw uitvinding te beschermen:
- Invention patent;
- Utility patent; en
- Design patent.
Elk met zijn eigen eisen, beschermingsomvang en kostenplaatje. Ze mogen ook naast elkaar worden aangevraagd. Het uitvindingsoctrooi is voor volwaardige uitvindingen die zowel een toets van nieuwheid als inventiviteit moeten kunnen doorstaan. De gebruiksoctrooi is voor verbeteringen die nieuw moeten zijn maar slechts een geringe inventiviteit hoeven te hebben. Het modelrecht is voor uiterlijke vormgeving. Voor de beide laatste geldt dat het goedkope en snelle registratie-rechten zijn.
Blijf innoveren
De voordelen van een eigen Chinees octrooirecht zijn dusdanig groot, dat ik hoop dat u eventuele vooroordelen laat varen en ook een Chinees octrooi overweegt. Laat u daarbij altijd adviseren door een expert die de beschermingsopties in China goed kent.
En heeft u eenmaal dat Chinese octrooi? Rust dan niet op uw lauweren, maar blijf innoveren! Zorg dat u vooroploopt binnen uw sector. Ontwikkel slimme oplossingen voor problemen en bescherm deze vervolgens weer optimaal, zodat u zich ook na afloop van de maximale beschermingsduur weer verzekerd weet van een nieuwe periode van exclusiviteit.
