Onlangs was ik op een evenement over waterstof. De experts spraken over de kip en het ei. Waterstoftoepassingen en standaardisering komen nog niet goed van de grond, omdat er nog weinig markt voor is. Er is nog weinig markt, juist omdat het niet goed van de grond komt. Vanuit het perspectief van octrooiering, mijn vakgebied, zie ik kansen voor innovatieve ondernemers, vooral op het gebied van standaardisering.
Zorg dat u voorop loopt
Waterstof is een kansrijke branche met veel toekomst. Maar het is ook een ingewikkelde branche die samenwerking tussen veel verschillende expertises vraagt. De techniek is er, maar sluit lang nog niet overal goed op elkaar aan. In feite is er een heel ecosysteem nodig dat de hele waterstofketen omvat van productie, opslag, transport en gebruikstoepassingen. Wie neemt dan de eerste stap om toch flink te investeren? Wie durft te beginnen, terwijl klanten nog niet in de rij staan? Het is heel begrijpelijk dat er dan een afwachtende houding ontstaat.
Innoveren in standaardisering biedt daarin kansen. Kijk bijvoorbeeld eens naar laders van telefoons of elektrische auto’s. Deze zijn nu vrijwel universeel. De bedenkers hiervan hebben het goed voor elkaar en verdienen veel aan licentievergoedingen. Zoek binnen de waterstof dus ook naar deze kansen en loop voorop in de branche. Standaardisering verbindt de schakels van de waterstofketen aan elkaar.
De investering betaalt zichzelf terug
Er is al wel iets gebeurd op het gebied van standaardisatie. De druk van tankstations (350 bar voor vrachtwagens, 700 bar voor personenauto’s) bijvoorbeeld. Ook wordt er gewerkt aan een zuiverheidsstandaard. Als waterstofondernemer is het slim om te innoveren op gebieden waar op den duur iedereen gebruik van moet maken. Denk bijvoorbeeld aan standaardisering van de lekkage-eigenschappen van pijpen en koppelingen. Er zijn al normen die bepalen hoeveel een pijp mag lekken. Maar een koppeling moet weer precies op de pijp van een ander passen, zodat we niet met allerlei adapters in de weer hoeven. Daar kan nog een standaardiseringsslag in gemaakt worden. Springt u in dat gat, of het nu alleen of samen met een andere ondernemer is, dan loopt u voor op de markt. Vraag daarbij ook octrooi aan op deze oplossing. Wanneer uw innovatie dan de standaard wordt, betaalt de investering zich terug via licentievergoedingen.
Zoek de samenwerking op
Waterstoftoepassingen zijn afhankelijk van veel verschillende systeemonderdelen. Dit vraagt kennis die niet iedere onderneming zelf in huis heeft. De één weet alles over brandstofcellen, de ander maakt pijpleidingen en weer een ander is deskundig op het gebied van electrolysers. Om vooruitgang te boeken is het daarom verstandig om de samenwerking op te zoeken. Bent u goed in vulmonden, zoek dan de samenwerking met een bedrijf dat tanks maakt en kijk of u samen de ultieme vulslang kunt bedenken die de standaard wordt in de toekomst.
Standard Essential Patent
Wanneer samenwerking leidt tot een innovatie die gekozen wordt als de officiële standaard, dan is het octrooi hierop een standard essential patent (SEP). Dit zijn octrooien die essentieel zijn voor het voldoen aan een bepaalde standaard. Rust er bijvoorbeeld een SEP op een koppeling van een pijpleiding, dan heeft iedereen die betreffende koppeling nodig. Het gaat dus om technologie waar de markt niet omheen kan. Bedrijven die samen een standaard willen vormen, bepalen in overleg welke octrooien essentieel zijn voor die standaard. Daarvoor wordt meestal een organisatie opgezet. De deelnemende bedrijven hebben er belang bij aan tafel te zitten en ook om zoveel mogelijk van hun octrooien als essentieel verklaard te krijgen. Dat levert meer licentiegelden op.
Eerlijke concurrentie
Om kartelvorming te voorkomen en de concurrentie eerlijk te houden zijn er FRAND-licenties. Dit staat voor Fair, Reasonable And Non Discriminatory. Deze licenties zorgen ervoor dat er geen concurrenten worden uitgesloten en dat er redelijke licentievoorwaarden worden gehanteerd voor partijen die gebruik willen maken van de technologie die onder een SEP valt. Op deze manier is er een goede balans tussen octrooibescherming en het bevorderen van innovatie en toepassen van technische standaarden.
Dergelijke constructies komen vaak voor in bijvoorbeeld de telecomindustrie, waar uitvinders op het gebied van bijvoorbeeld chips, ontvangers en zendprotocollen allen bijdragen aan de poule van SEP octrooien en onderling FRAND-licenties afspreken. Zo krijgt ieder zijn punt van de taart, op basis van zijn bijdrage aan de SEP-poule. Vervolgens kan iedereen, ook partijen die niet bijdragen aan de SEP poule, op basis van FRAND-licenties werken met de standaard.
Innoveren is lef hebben
Kortom: innoveren vraagt een gezonde dosis lef. Zeker in een branche als de waterstof waar het pad nog niet geëffend is. Door samen te werken en slimme octrooieerbare oplossingen voor standaardisering te bedenken kunnen waterstofondernemers een voorsprong nemen op de markt. Zo dragen ze bij aan nieuwe standaarden en banen ze de weg naar een duurzame toekomst.
