Afgelopen december diende toenmalig minister van economische zaken Eric Wiebes een voorstel in om de Rijksoctrooiwet aan te passen. Na een consultatieronde stelde hij een aantal wijzigingen voor, waar vooral het MKB veel baat bij kan hebben. Om die wijzigingen te begrijpen is het goed om eerst uit te leggen hoe de huidige Rijksoctrooiwet werkt.
Huidige octrooiwet
Als iemand een aanvraag voor een Nederlands octrooi indient bij het Octrooicentrum Nederland (OCNL), kijkt het OCNL of de vinding naar hun mening nieuw en inventief is. Maar ongeacht die mening, het octrooi wordt sowieso verleend. Dit is het gevolg van eerdere pogingen om het systeem eenvoudiger en betaalbaarder te maken. Echter, het maakt het ook verwarrend.
Rechtsgeldigheid Nederlands octrooi
Een negatief effect van dit zogeheten registratiesysteem is dat je in Nederland niet zeker weet of het Nederlandse octrooi rechtsgeldig is. Als ondernemer weet je daardoor niet wat je eigen octrooi waard is, of je inbreuk maakt op dat van een ander, en is het moeilijk om investeerders te overtuigen van de waarde van je producten of ideeën. Ook zij kunnen het octrooi immers moeilijk op waarde schatten. Een beter alternatief is het aanvragen van een Europees octrooi, omdat dit getoetst wordt en alleen wordt verleend als de vinding voldoet aan alle vereisten. Dit is echter fors duurder en dus voor veel MKB’ers niet realistisch.
Voorgestelde wijzigingen
De voorgestelde wijzigingen moeten die negatieve effecten wegnemen. Daarbij staan twee veranderingen centraal:
- Er komt een optionele toetsingsprocedure
Bij het indienen van een aanvraag kun je binnenkort kiezen voor een nieuwe toetsingsprocedure. Hierbij vormt het OCNL nog steeds een mening over nieuwheid en inventiviteit, maar wordt het ook mogelijk om te reageren op die mening. Bijvoorbeeld om het OCNL op andere gedachten te brengen. Op het einde van de toetsing wordt beslist of een octrooi wel of niet wordt verleend. Hoewel de huidige (en goedkopere) variant ook mogelijk blijft, weet je met de toetsingsprocedure zeker wat de waarde van je octrooi is.
- Er komt een oppositieprocedure
Daarnaast wordt het mogelijk om de octrooien van een ander ter discussie te stellen. In een oppositieprocedure lever je bewijs en argumenten die laten zien dat een geoctrooieerde uitvinding al eerder bestond. Vervolgens neemt het OCNL de beslissing of het octrooi geldig is of niet. Hierdoor kunnen derde partijen proberen om octrooien die in hun ogen ongeldig zijn, te laten vervallen. Een dure procedure bij de rechtbank wordt hiermee overbodig.
Nederlands octrooi meer waard
Naast deze belangrijke wijzigingsvoorstellen, is er nog een aantal andere kleine veranderingen voorgesteld om de toegankelijkheid van het octrooisysteem te vergroten. Dat is prettig, maar belangrijker is dat de waarde van het Nederlands octrooi hierdoor groter wordt. Het blijft betaalbaar en eenvoudig, maar wordt nu ook relevant. Ondernemers, concurrenten en potentiële investeerders kunnen inventiviteit op waarde schatten zonder dat daar een duurder Europees octrooi voor nodig is.
Of de wijzigingen daadwerkelijk doorgaan, moet de komende tijd blijken. Als deze plannen worden uitgewerkt tot wetsvoorstellen, kom ik daar zeker op terug.