Om een octrooi te verkrijgen moet jouw product nieuw, inventief en industrieel toepasbaar zijn. Toch is het hebben van dat octrooi of patent geen garantie dat je niet alsnog inbreuk pleegt op een patent van een ander. Zelfs al is er dankzij een nieuwheidsonderzoek vastgesteld dat jouw vinding voldoet aan de eisen voor een patent, moet je toch rekening houden met de rest van de markt. Om inzicht te krijgen in die markt is er de Freedom to Operate-studie. Wat dit is en hoe dit werkt, kunnen we het beste illustreren aan de hand van een voorbeeld.
Voorkomen inbreuk
Stel: fabrikant X heeft een fiets zonder zadel bedacht. Je ontwikkelt vervolgens een fiets mét zadel. Dit is nieuw en inventief, dus krijgt je een octrooi op het product. Toch mag je de fiets met zadel niet zomaar produceren. Je pleegt daarmee namelijk inbreuk op het product van fabrikant X: de fiets zonder zadel.
Zonder hen geen fiets, en dus ook geen fiets met zadel. Pas als je hier onderling afspraken over maakt, bijvoorbeeld door het afnemen van een licentie op de fiets zonder zadel, mag je de fiets met zadel verkopen.
Inzicht octrooirechten van derden
Met een Freedom to Operate-studie weet je precies wat de fietsen zonder zadel zijn in jouw vakgebied. Het maakt inzichtelijk wat de octrooirechten van derden zijn, die jouw handelen in de weg kunnen zitten. Daarbij is het goed om te weten dat niet elk octrooirecht per definitie een belemmering is. Je kunt mogelijk gewoon ondernemen. Dit hangt af van de volgende elementen van een bestaand octrooi:
- Geografische reikwijdte patent
Allereerst is het van belang in welk land je het product wilt verkopen. Stel, er is een octrooi gevestigd in Duitsland, dan zijn er wellicht nog tal van andere landen waar je wel de markt op kunt.
- Rechtsgeldigheid patent
Daarnaast is er soms sprake van octrooien die niet, of niet meer van kracht zijn, bijvoorbeeld doordat de jaarlijkse instandhoudingskosten niet zijn betaald. In andere gevallen kan het zo zijn dat een octrooi ten onrechte verleend is, en dus niet rechtsgeldig. Ook dan heb je gewoon de ruimte om te ondernemen. Wordt die ruimte geblokkeerd door een geldig octrooi, dan kun je altijd onderzoeken of een aanpassing aan jouw eigen product soelaas biedt. Door om het octrooi heen te innoveren, voorkom je inbreuk.
Veilig ondernemen dankzij Freedom to Operate
Weet wel dat de Freedom to Operate-studie nooit voor 100% kan garanderen dat je geen inbreuk pleegt. Desalniettemin geeft de studie een goede indicatie van waar je staat. Je weet hoe en waar je jouw product zo strategisch en veilig mogelijk kunt vermarkten. Dit voorkomt vervelend getouwtrek en eventuele hoge kosten.
